Mga awiting-bayan o traditional folk songs ay parte ng kultura ng mga Pilipino. Sa Luzon, maraming awiting-bayan ang sikat at kinakanta pa rin hanggang ngayon. Ilan sa mga ito ay “Leron Leron Sinta” mula sa Pampanga, “Bahay Kubo” mula sa Tagalog region, “Magtanim Ay Di Biro” mula sa Pangasinan, “Pamulinawen” mula sa Ilocos Norte, “Sarung Banggi” mula sa Bicol, “Dandansoy” mula sa Visayas at “Manang Biday” mula sa Ilocos Sur. Ang mga awiting-bayan na ito ay nagpapakita ng kagandahan ng mga kanta ng Pilipinas at nagbibigay ng pagpapahalaga sa tradisyon at kultura ng bansa.
Narito ang ilang mga awiting-bayan na popular sa Luzon:
- “Leron Leron Sinta” – Isang awiting-bayan tungkol sa isang lalaking nagtataksil sa kanyang minamahal. Ito ay mula sa Pampanga.
- “Bahay Kubo” – Isang awiting-bayan tungkol sa isang kubo at mga uri ng gulay. Ito ay mula sa rehiyon ng Tagalog.
- “Magtanim Ay Di Biro” – Isang awiting-bayan tungkol sa pagtatanim at pagsasaka. Ito ay mula sa Pangasinan.
- “Pamulinawen” – Isang awiting-bayan tungkol sa pagmamahal sa isang babaeng galing sa Ilocos. Ito ay mula sa Ilocos Norte.
- “Sarung Banggi” – Isang awiting-bayan tungkol sa isang lalaking nagmamahal sa isang dalaga. Ito ay mula sa Bicol.
- “Dandansoy” – Isang awiting-bayan tungkol sa isang lalaking nagpapaalam sa kanyang minamahal. Ito ay mula sa Visayas ngunit sikat din sa ilang bahagi ng Luzon.
- “Manang Biday” – Isang awiting-bayan tungkol sa pagmamahal sa isang dalaga na si Biday. Ito ay mula sa Ilocos Sur.
Ang mga ito ay ilan lamang sa maraming mga awiting-bayan na sikat sa Luzon. Mayroon pa ring iba pang mga awitin na makikita sa iba’t ibang lugar sa Luzon at sa buong Pilipinas.
Sa kabuuan, ang mga awiting-bayan sa Luzon ay mahalaga sa kultura at tradisyon ng mga Pilipino. Ipinapakita ng mga ito ang ganda ng musikang Pilipino, pati na rin ang malalim na kahulugan ng bawat kanta. Sa pamamagitan ng mga awiting-bayan, nakakapagbigay ng aliw at kasiyahan sa mga tao at nagbibigay din ng pagkakakilanlan at pagkakaisa sa mga Pilipino. Patuloy pa rin ang pagpasa ng mga awiting-bayan sa bawat henerasyon, kaya naman mahalaga na patuloy na ating pangalagaan at bigyang halaga ang mga ito upang hindi mawala sa ating kultura at tradisyon. Ang mga awiting-bayan sa Luzon ay tunay na kayamanan ng Pilipinas na dapat nating ipagmalaki at ipagpatuloy.
